تصویربرداری های پزشکی از مهمترین بررسی های پارا کلینیکی هستند که به تشخیص بیماری کمک میکنند. این تصویربرداری ها به روش های گوناگونی صورت میگیرند. از لحاظ تاریخی اولین روش تصویربرداری پزشکی استفاده از رادیوگرافی ساده بوده است.
در این روش، تصویر بدست آمده بر روی فیلمی ظاهر میشود که در ظاهر مانند فیلم های قدیمی سیاه و سفید بوده و رنگی در آن بکار نرفته است. مورد استفاده عمده رادیوگرافی ساده، دیده استخوان ها است.
هم اشعه ایکس و هم اشعه رادیواکتیو ( که از جنس اشعه گاما است) اگر بیش از حد مشخصی به بدن ما وارد شود مضر و خطرناک است. این اشعه ها در مقادیر زیاد موجب اختلال در کارکرد سلول ها و تکثیر آنها میشوند
. در مقادیر مضر میتوانند موجب اختلالات گذرا شوند و در مقادیر بسیار زیاد میتوانند موجب بروز سرطان و یا حتی مرگ شوند.
به منظور پیشبرد درمانی که دندانپزشکان اطمینان خاطر بیشتری داشته باشند، بیمار را در اغلب اوقات در معرض تشعشع زیاد قرار میدهند. علی‌رغم خطرهای محتمل بر سلامت، بیماران نیز گهگاه نسبت به برنامه‌ی درمانی دندانپزشک خود مقاوت می‌نمایند.
به همین دلیل است که مزایای رادیوگرافی دیجیتال – تسریع زمان استفاده، افزایش کیفیت تصویر و تابش کمتر اشعه – منفعتی برای دندانپزشکان و بیماران به شمار می‌‌آید. در حقیقت فواید رادیوگرافی دیجیتال برای بیماران و دندانپزشکانی که خود را با این تکنولوژی وفق داده‌اند به یک میزان واضح و صریح می‌باشد.
رادیولوژی دیجیتال چیست؟
ابتدا بصورت مختصر به تاریخچه رادیولوژی می پردازیم. کل سیستم رادیولوژی به دو قسمت تقسیم میشود:
1-قسمت ایجاد تصویر
2-قسمت ثبت تصویر
قسمت ایجاد تصویر در حقیقت همون دستگاه رادیولوژی است که بیمار می بیند و شامل تخت ، تیوب و ستون نگهدارنده تیوب و ژنراتوربرق است. این قسمتها در طول چندین سالی که از ساخت تجهیزات رادیولوژی گذشته تغییرات خیلی زیادی و بنیادی نداشته .
یکی از روش های تصویربرداری بافت های سخت مانند استخوان ها و دندان ها، استفاده از دستگاه رادیوگرافی می باشد.
اما این سوال پیش می آید که آیا برای رادیولوژی دندان از همان دستگاه رادیولوژی معمولی استفاده می شود؟ چه تفاوت هایی بین دستگاه رادیولوژی دندان و رادیولوژی استخوان وجود دارد؟ چرا نمیتوان از دستگاه رادیولوژی استخوان برای تصویربرداری از دندان استفاده کرد؟
در سالهای اخیر رادیولوژی دیجیتال ( رادیوگرافی دیجیتال ) در اکثر کشورهای جهان به تدریج جای تصویربرداری های سنتی با پرتوی ایکس ( رادیولوژی با تیوب های low و فیلم ) را گرفته است .
با این وجود بر اساس آمار رسمی از ۱۳۰۰ مرکز رادیولوژی در کشور ٬ کمتر از ۳۰ مرکز ٬ از رادیولوژی دیجیتال استفاده می نمایند که در این میان تنها مراکز معدودی دارای سیستم های رادیولوژی با فلت پنل و سایر دتکتور های تصویر برداری با اشعه ایکس هستند و بقیه دارای سیستم های ارتقاع یافته و نیمه دیجیتال سی ار ( CR ) هستند
همترین روش تصویربرداری پزشکی که میتوان با استفاده از آن تا حدودی درون بدن را دید و بعضی بیماری های آن را تشخیص داد عکس برداری یا رادیوگرافی ساده است.
برای عکس برداری با اشعه ایکس قسمتی از بیمار را که قصد بررسی آنرا دارند بر روی فیلم قرار میدهند و سپس به آن قسمت اشعه ایکس تابیده میشود. اشعه ایکس از پوست و عضلات عبور کرده و به صفحه حساس برخورد میکند. رنگ این قسمت ها بعد از ظاهر شدن سیاه دیده میشود. برعکس، استخوان مانع عبور اشعه ایکس شده و چون به زیر قسمتی که استخوان قرار دارد اشعه نمیتابد بعد از ظاهر شدن به رنگ سفید دیده میشود.
در واقع عکس برداری با اشعه ایکس بسیار شبیه افتادن سایه شما بر روی دیوار است.
رادیولوژی یا پرتوشناسی و گاهی تصویر برداری تشخیصی نام یک دسته از تخصص های پزشکی می باشد که با کمک پرتو ایکس و امواج دیگر برای تشخیص بیمار ها بسیار کار آمد می باشد .
در واقع رادیولوژی پزشکی بر مبنای اینکه از چه عواملی در آن اسنفاده می کنند به دو دسته رشته تخصصی تقسیم می شوند .
رادیولوژی پزشکی بر حسب این که از چه عاملی در آن استفاده میشود به دو رشته تخصصی بزرگ تقسیم میشود: یکی پزشکی هسته‌ای که اساس کار آنها روی مواد رادیواکتیو است و دیگری رادیولوژی که مبنایی روی اشعه ایکس و ویژگیهای گوناگون آن دارد.
ما در اینجا تنها درباره رادیولوژی واقعی یعنی آنچه که با استفاده از پرتو ایکس یا رنتگن به اشکال گوناگون برای تشخیص و درمان در پزشکی ، انجام می‌گیرد صحبت می‌کنیم.
